Ekonomik krizin gölgesindeki Arjantin, Dünya Bankası’nın kişi başı gayrı safi yurtiçi hasıla listesinde 70’inciliğe gerilemiş durumda. Artık ülkedeki pek çok kişi, çayırlarda otlamaya devam eden ineklerin etini satın alamıyor. 20’lerinin başında, başkent Buenos Aires’in izbe bir mahallesinde yaşayan Oriana ve Samir çifti de onlardan biri.
Oriana, “Çok zor durumdayız. Sürekli ay sonunu nasıl getireceğiz diye düşünüyoruz” diyor ve ekliyor: “Biftek ülkesiyiz ama paramız yalnızca tavuk almaya yetiyor.”
Hatta tavuk da artık bir lüks haline gelmiş. Ülkede geçen yıl yıllık enflasyon yüzde 211 ile 30 yılın zirvesine çıkmıştı. Yalnızca aralıktaki aylık enflasyon yüzde 25 oldu.
‘ELİNİZDEKİ TELEFON ALMAK İÇİN SİZİ ÖLDÜREBİLİRLER’
Genç çift kızları Ciara, Samir’in ebeveynleri ve erkek kardeşiyle küçük bir evi paylaşıyor. Faturaları ödeyebilmek için büyük bir çaba harcamaları gerekiyor. Gıda fiyatlarının yanı sıra kira, elektrik ve ulaşım maliyetleri de her ay artıyor. Her şeyin fiyatı artarken kuryelik yapan Samir’in geliri ekonomik kriz nedeniyle azalmış. Sokaklardaki insanların artan çaresizliği de onu endişelendiriyor. “Elinizden cep telefonunuzu almak için sizi öldürebilirler” diyor.
Resmi verilere göre Arjantin’de nüfusun yüzde 40’ından fazlası yoksulluk sınırı altında. Pek çokları, gerçek oranın daha yüksek olduğunu düşünüyor. Oriana da, Samir de Arjantin’in yeni lideri Javier Milei’ye oy verdi. Milei geçen yıl oyların yüzde 55’ini alarak iktidara geldi. Samir, “O halkın sorunlarını anlıyor. Arjantin’in enflasyonla mücadele için ihtiyacı olan kişi o” diyor. Fakat herkes bu kadar emin değil.
12 adet tatlıcı ve bakkal zinciri olan Claudio Paez bir zamanlar başarılı bir iş insanıydı. Fakat halkın alım gücünün düşmesi sonucu dükkanlarını kapatmak zorunda kalmış. Bugün yalnızca iki dükkanı açık ve işlerin daha da kötüleşmesini bekliyor: “Ekonomik sorunlar üç ay daha devam ederse giderlerim gelirlerimden daha fazla olacak.”
Maddi sorunlar karşısında halk yeni çözümler üretmeye çalışıyor. Claudio’nun dükkanlarından birinin yanına park eden bir minivan 1 ABD dolarına 12 yumurta satıyor. İlgi yüksek, aracın önünde kuyruk oluşmuş. Fakat polisin gelip bu kayıt dışı satışı cezalandırmasından korkan satıcı, fazla kalamadan hareket ediyor.
İŞGÜCÜNÜN YARISI GAYRİ RESMİ
Buenos Aires sokakları hâlâ 19. yüzyıldaki hızlı ekonomik büyüme döneminde yapılmış gösterişli binalarla dolu. Fakat önlerinde kayıt dışı sokak satıcıları ve korsan taksiler bekliyor. Salta Ulusal Üniversitesi’nin resmi verileri kullanarak yaptığı bir analiz, işgücünün yarısının gayrı resmi bir şekilde çalıştığını gösteriyor.
Seçimden hemen önce eski hükümetin çıkardığı bir yasa sonucu ülkede gelir vergisi ödeyen kişi sayısı epey azaldı.
Bu, kasasında para kalmamış ve gelire ihtiyacı olan bir ülke için kötü haber. Arjantin kazandığından daha fazlasını harcıyor. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) borcu 44 milyar dolar civarında. Aynı zamanda IMF’ye en fazla borcu olan ülke konumunda. (BBC Türkçe)
